Farsi
Het Farsi of Nieuw-Perzisch is de officiële taal in Iran, Afghanistan en Tadzjikistan en wordt door miljoenen mensen in Oezbekistan gesproken. Het behoort net als het Nederlands tot de Indo-Europese taalfamilie. Het Farsi gebruikt een enigszins aangepast Arabisch schrift.
Specifieke problemen bij Farsi layout
- Speciale software voor Farsi
- Farsi kent geen afbrekingen
- Maak altijd lettercontouren
Met betaalbare plugins als World Tools en ScribeDOOR kun je korte stukken Farsi verwerken in een reguliere versie van Indesign of Illustrator. Denk aan een opschrift of het aanpassen van visitekaartjes. Dit werk zou een oplettende vormgever eventueel zelf kunnen doen, al is enige kennis van taal en schrift wel een voorwaarde. Voor grotere stukken lopende tekst, brochures, boeken, etc. is het inschakelen van een specialist en het gebruik van de Middle East-editie van Indesign absoluut noodzakelijk. De overtreffende trap in Perzische typografie biedt Tasmeen, dat als uitbreiding verkrijgbaar is voor Indesign CC.
Teksten die in het Arabisch/Perzische schrift gezet worden kennen geen afbrekingen. Als tekst moet worden uitgevuld kan de typograaf gebruik maken van zogenaamde kashida's, waarbij de verbindingsstreep in een woord verlengd wordt tot aan het einde van de regel. Het niet (1) of wel (2) toepassen van kashida kan in de ME-versie van Indesign worden ingesteld.
Converteer (na controle door een native speaker altijd de tekst naar lettercontouren (outlines) in Indesign of Illustrator, anders loopt je de kans dat het bij (her-)openen van je document bij de drukker alsnog fout gaat. Het resultaat lijkt voor het ongeoefend oog op Farsi, maar er staat in feite onleesbare flauwekul.
Hetzelfde zie je vaak bij het knippen en plakken vanuit een correct Word-bestand naar Indesign. Zelfs bij het gebruik van een Arabisch/Perzisch lettertype in Indesign gaat het fout: de letters staan verkeerd om en zijn niet met elkaar verbonden. Nummer 3 hieronder is correct Farsi, nummer 4 klopt totaal niet. Menig PDF is helaas fout naar de drukker gegaan.
Stichting Vluchtelingenwerk Nederland
Stripboeken
De diamanten van Mudada werd uitgegeven in 9 talen. In het boek vind je uitleg over de asielprocedure en het leven op een asielzoekerscentrum. Luna 3 verzorgde in opdracht van Stroom Vormgeving de opmaak voor een viertal rechts-naar-links talen, n.l. Arabisch, Farsi, Dari en Sorani (Koerdisch).
Vluchtelingenwerk
Dunlop
Beursbrochure
Tekst en diverse lay-out aanpassingen voor handelsbrochure, in opdracht van de collega's van Noordwest 12.
Koppert Biological Systems
Verpakkingen en bijsluiters
Samen met communicatiebureau Creatieve Zaken pasten we deze labels en gebruiksinformatie aan in het Farsi.
Koppert
Nickerson-Zwaan
Catalogus
Vaste vormgever Free Design schakelde ons in om deze productie tot een goed einde te brengen. Het resultaat is een catalogus van 46 pagina's special voor de Iraanse markt, geheel in de huisstijl van de klant.
Nickerson-Zwaanپارسی
Schrift
Het Farsi gebruikt het Arabische schrift waaraan een viertal tekens is toegevoegd: de pe, de tsje, de zje en de gaf. Daarnaast worden een aantal letters alleen toegepast voor met name Arabische leenwoorden.
In tegenstelling tot het Latijnse schrift zijn de lettervormen in het Arabisch en Perzisch afhankelijk van de plek waar ze zich in een woord bevinden. Iedere letter heeft dan ook vier verschillende schrijfvormen, afhankelijk of de letters in het begin, het midden, het einde van een woord of in geïsoleerde vorm voorkomt.
Kenmerken
In het Arabisch en Perzische schrift worden alleen de medeklinkers en de lange klinkers genoteerd. Door ervaring en het zinsverband kan de lezer de bijbehorende korte klinkers zelf aanvullen. In bijvoorbeeld religieuze teksten, woordenboeken en kinderboeken staan wel klinkers aangegeven in de vorm van kleine tekentjes boven en onder de medeklinkers. Ook dit systeem is overgenomen van het Arabisch. Alleen de uitspraak verschilt in het Farsi.